Dinh dưỡng và thực phẩm chức năng

Trong thị trường ngày càng phát triển, thực phẩm chức năng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sức khỏe, nhưng cũng đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về nguồn gốc, thành phần và hiệu quả thực sự của sản phẩm. Chuyên mục này cung cấp thông tin về các tiêu chuẩn an toàn, quy trình kiểm định chất lượng và cách chọn lựa thực phẩm chức năng đáng tin cậy, giúp người tiêu dùng đưa ra những quyết định sáng suốt và bảo vệ sức khỏe của mình.

  • Tiêu chuẩn an toàn và chất lượng: Các quy định về an toàn thực phẩm, tiêu chuẩn sản xuất, và chứng nhận cần thiết cho thực phẩm chức năng, nhằm đảm bảo sản phẩm không gây hại và mang lại lợi ích sức khỏe thực sự.
  • Nguồn gốc và thành phần: Tầm quan trọng của việc kiểm tra nguồn gốc nguyên liệu và hiểu rõ thành phần trong thực phẩm chức năng, giúp người tiêu dùng tránh các sản phẩm kém chất lượng hoặc có chứa chất gây hại.
  • Quy trình kiểm định và đánh giá: Giới thiệu về các phương pháp kiểm định và đánh giá chất lượng thực phẩm chức năng, giúp người tiêu dùng lựa chọn những sản phẩm đã được kiểm nghiệm và chứng nhận an toàn.
  • Cảnh báo và tư vấn: Các thông tin về các sản phẩm không rõ nguồn gốc, cảnh báo về các loại thực phẩm chức năng có thể gây hại, và những lời khuyên từ chuyên gia về cách sử dụng thực phẩm chức năng một cách an toàn và hiệu quả.

Trong bối cảnh nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng, thực phẩm chức năng đã trở thành một phần quan trọng trong chế độ dinh dưỡng của nhiều người. Tuy nhiên, sự phổ biến này cũng đặt ra nhiều thách thức về an toàn vệ sinh thực phẩm và chất lượng sản phẩm. Việc đảm bảo rằng thực phẩm chức năng đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn và cung cấp giá trị dinh dưỡng thật sự đòi hỏi sự quản lý chặt chẽ từ cả cơ quan nhà nước và các tổ chức quốc tế. 

Quản lý và giám sát từ cơ quan nhà nước

1. Quy định pháp luật Việt Nam

Tại Việt Nam, quản lý an toàn thực phẩm, bao gồm thực phẩm chức năng, thuộc trách nhiệm của Bộ Y tế và Cục An toàn Thực phẩm. Luật An toàn thực phẩm số 55/2010/QH12 quy định rõ các yêu cầu về điều kiện đảm bảo an toàn thực phẩm trong suốt quá trình sản xuất, chế biến, và lưu thông. Bên cạnh đó, Nghị định 43/2017/NĐ-CP quy định về ghi nhãn sản phẩm thực phẩm, yêu cầu các nhà sản xuất cung cấp thông tin chính xác, trung thực về sản phẩm của họ, bao gồm thành phần, hạn sử dụng và cảnh báo dị ứng.

Các cơ quan chức năng thực hiện việc kiểm tra định kỳ và đột xuất các cơ sở sản xuất thực phẩm chức năng để đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật. Những vi phạm có thể dẫn đến các biện pháp xử phạt hành chính, đình chỉ sản xuất, hoặc thậm chí là thu hồi sản phẩm khỏi thị trường.

2. Quy trình đăng ký và công bố sản phẩm

Các cơ sở sản xuất thực phẩm chức năng tại Việt Nam phải thực hiện quy trình đăng ký và công bố sản phẩm với cơ quan chức năng trước khi được phép lưu hành trên thị trường. Quy trình này yêu cầu doanh nghiệp cung cấp thông tin chi tiết về thành phần, công dụng và các chứng nhận liên quan đến sản phẩm.

Thông tư 43/2014/TT-BYT và Thông tư 18/2019/TT-BYT của Bộ Y tế quy định cụ thể về quy trình này, nhằm đảm bảo rằng sản phẩm được kiểm soát chất lượng từ đầu và không gây hại cho người sử dụng.

Vai trò của các tổ chức quốc tế

1. Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO)

ISO cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm và thực phẩm chức năng. ISO 22000 là một tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, bao gồm các yêu cầu đối với mọi tổ chức trong chuỗi thực phẩm. ISO 22000 kết hợp các yếu tố của GMP và HACCP, tạo ra một hệ thống toàn diện giúp doanh nghiệp kiểm soát an toàn thực phẩm từ khâu sản xuất đến phân phối.

ISO 22000 đã được chấp nhận rộng rãi trên toàn thế giới và trở thành tiêu chuẩn quốc tế mà nhiều doanh nghiệp thực phẩm, bao gồm cả những doanh nghiệp sản xuất thực phẩm chức năng, áp dụng để đảm bảo chất lượng và an toàn sản phẩm.

2. Codex Alimentarius

Codex Alimentarius là bộ tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm được xây dựng bởi Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực Liên Hợp Quốc (FAO) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Bộ tiêu chuẩn này bao gồm các hướng dẫn về an toàn thực phẩm, ghi nhãn, và kiểm soát chất lượng, áp dụng cho tất cả các loại thực phẩm, bao gồm thực phẩm chức năng. Codex giúp thiết lập các tiêu chuẩn quốc tế mà các quốc gia có thể sử dụng để xây dựng và cập nhật quy định pháp luật của mình.

Việt Nam là thành viên của Codex và đã áp dụng nhiều tiêu chuẩn của bộ tiêu chuẩn này vào quy định quốc gia. Điều này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng trong nước mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các sản phẩm thực phẩm chức năng của Việt Nam tiếp cận thị trường quốc tế.

An toàn và chất lượng thực phẩm chức năng không chỉ là vấn đề của từng doanh nghiệp mà còn là trách nhiệm của cả hệ thống quản lý nhà nước và các tổ chức quốc tế. Việc thiết lập và tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn, cùng với sự giám sát chặt chẽ từ cơ quan chức năng, đảm bảo rằng người tiêu dùng được bảo vệ và nhận được giá trị dinh dưỡng thực sự từ các sản phẩm mà họ sử dụng. Thực phẩm chức năng, với tiềm năng to lớn trong việc cải thiện sức khỏe, cần được quản lý và phát triển một cách cẩn thận để không chỉ mang lại lợi ích cho cá nhân mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của xã hội.

Tiêu chuẩn

Các tiêu chuẩn để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm cho các sản phẩm dinh dưỡng và sản phẩm chức năng gồm có:

1. Tiêu chuẩn GMP (Good Manufacturing Practices)

Tiêu chuẩn GMP - Thực hành sản xuất tốt là một trong những tiêu chuẩn quan trọng nhất đối với các cơ sở sản xuất thực phẩm chức năng.

GMP bao gồm các hướng dẫn và yêu cầu nhằm đảm bảo rằng sản phẩm được sản xuất và kiểm soát nhất quán theo các tiêu chuẩn chất lượng cao.

Tại Việt Nam, Bộ Y tế yêu cầu tất cả các cơ sở sản xuất thực phẩm chức năng phải tuân thủ tiêu chuẩn GMP. Những yêu cầu này bao gồm việc kiểm soát chặt chẽ nguyên liệu đầu vào, vệ sinh nhà xưởng, quy trình sản xuất và đào tạo nhân viên. Việc tuân thủ GMP giúp giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm sản phẩm và đảm bảo rằng sản phẩm cuối cùng an toàn cho người tiêu dùng.

2. HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points)

HACCP - Phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn là một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm tập trung vào việc xác định, đánh giá và kiểm soát các mối nguy hại trong suốt quá trình sản xuất thực phẩm.

HACCP không chỉ áp dụng cho sản xuất thực phẩm chức năng mà còn cho tất cả các loại thực phẩm khác. Hệ thống này yêu cầu các doanh nghiệp phải nhận diện các điểm nguy hiểm có thể ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm, từ đó triển khai các biện pháp kiểm soát hiệu quả.

Ở Việt Nam, HACCP được khuyến khích áp dụng và là một phần quan trọng của các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm.

3. ISO 22000 - Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm

ISO 22000 là một tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, bao gồm các yêu cầu đối với mọi tổ chức trong chuỗi thực phẩm. ISO 22000 kết hợp các yếu tố của GMP và HACCP, tạo ra một hệ thống toàn diện giúp doanh nghiệp kiểm soát an toàn thực phẩm từ khâu sản xuất đến phân phối.

ISO 22000 đã được chấp nhận rộng rãi trên toàn thế giới và trở thành tiêu chuẩn quốc tế mà nhiều doanh nghiệp thực phẩm, bao gồm cả những doanh nghiệp sản xuất thực phẩm chức năng, áp dụng để đảm bảo chất lượng và an toàn sản phẩm.

Tại Việt Nam, chứng nhận ISO 22000 có giá trị tương đương với Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm do Nhà nước cấp.

4. FSSC 22000 -  Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm

FSSC 22000 do Hiệp hội Chứng nhận An toàn Thực phẩm (Food Safety System Certification) ban hành được công nhận tại nhiều quốc gia trên thế giới, nhằm đảm bảo rằng các tổ chức trong chuỗi cung ứng thực phẩm có thể quản lý các rủi ro liên quan đến an toàn thực phẩm và đảm bảo chất lượng sản phẩm. FSSC 22000 dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 22000, ISO/TS 22002-1 (PRPs) và các yêu cầu bổ sung cụ thể khác.

Quy định

Tại Việt Nam có nhiều quy định do các cơ quan quản lý có thẩm quyền xây dựng và ban hành nhằm đảm bảo thực phẩm dinh dưỡng và thực phẩm chức năng đạt đủ điều kiện để lưu hành trên thị trường, nghĩa là đảm bảo độ an toàn cho người sử dụng.

Một quy định, thông tư có thể tham khảo:

  • Luật An toàn thực phẩm số 55/2010/QH12
  • Nghị định 15/2018/NĐ-CP của Chính phủ
  • Nghị định số 38/2012/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật an toàn thực phẩm
  • Thông tư số: 11/VBHN-BYT quy định về quản lý thực phẩm chức năng
  • Thông tư số 43/2014/TT-BYT quy định về quản lý thực phẩm chức năng
  • Thông tư số 17:2023/TT-BYT sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ các văn bản quy phạm pháp luật về an toàn thực phẩm 
  • Nghị định 43/2017/NĐ-CP quy định về ghi nhãn sản phẩm thực phẩm
  • Thông tư 18/2019/TT-BYT 
  • Thông tư số 12:2024/TT-BYT ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 20-1:2024/BYT đối với giới hạn các chất ô nhiễm trong thực phẩm bảo vệ sức khỏe

Mặc dù các tiêu chuẩn và quy định hiện hành đã tạo ra một nền tảng vững chắc để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần được giải quyết. Thực phẩm chức năng, với tính chất đa dạng và phức tạp, yêu cầu một hệ thống quản lý và giám sát hiệu quả hơn để theo kịp sự phát triển của ngành công nghiệp này. Đồng thời, việc nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về an toàn thực phẩm và chất lượng sản phẩm cũng là một yếu tố then chốt.

Trong tương lai, sự hợp tác chặt chẽ hơn giữa các quốc gia và tổ chức quốc tế, cùng với việc cập nhật và nâng cao các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, sẽ giúp ngành thực phẩm chức năng phát triển bền vững và mang lại lợi ích thực sự cho sức khỏe cộng đồng.

Bình luận

! Nhập đánh giá không được để trống

! Họ và tên không được để trống

! Số điện thoại không được để trống

091 615 9299
scrollTop
zalo
zalo
091 615 9299 Gọi chuyên gia zalo Zalo